حضور مهندس رشیدی در برنامه زنده گفتگوی ویژه خبری

مدیر عامل شرکت آب منطقه ای کرمان در خصوص آخرین وضعیت بارندگی و ذخیره سدها در استان کرمان گفت : همان طور که می دانید مرجع رسمی اعلام آمار بارندگی، سازمان هواشناسی است ولی بر اساس داده های مربوط به ایستگاه های شرکت آب منطقه ای میزان بارندگی استان تا این تاریخ 93.6 میلیمتر است که نسبت به میانگین مشابه بلندت مدت که 124.5 میلیمتر است، 24.9 درصد کاهش یافته است. در بعضی از ایستگاه های استان مثل بم میزان کاهش بارندگی 72 درصد نسبت به میانگین  بلند مدت است! در بعضی دیگر از ایستگاه ها مثل ارزوئیه، منوجان، قلعه گنج، دهبکری میزان کاهش بارندگی نسبت به میانگین بلند مدت بیش از 40 درصد است و این موضوع علی رغم بارندگی هایی است که به صورت رگباری از روز 12 خرداد در سطح استان داشتیم. ما در بعضی از مناطق استان بارندگی های خوبی را داشتیم. به عنوان مثال در ایستگاه رابر 25 میلیمتر، در ایستگاه کوهپایه کرمان 24 میلیمتر و در کوهبنان 17 میلیمتر بارندگی را شاهد بودیم.

وی در ادامه افزود : وضعیت سدهای استان هم وضعیت مناسبی نیست. در حال حاضر سدهای استان فقط 34 درصد (196.1 میلیون مترمکعب) آب دارند که نسبت به سال گذشته 17 درصد کاهش دارند.. سد سیرجان کمترین میزان آب را دارد و فقط 16 درصد (6.5 میلیون مترمکعب) آب دارد. سدهای جیرفت، شهید سلیمانی بافت و نسا هم به ترتیب 33 درصد (104.7 میلیون مترمکعب)، 45 درصد (17.9 میلیون مترمکعب) و 40 درصد (67 میلیون مترمکعب) آب دارند.

ایشان در ادامه اظهار داشت  با توجه به کاهش چشمگیر حجم سدها و میزان بارندگی استان و نیز برای مدیریت وضعیت  فعلی و مواجه نشدن با چالش و جلوگیری از بروز بحران آب از کشاورزان عزیز در  پایین دست سدهای استان تقاضا دارم به هیچ عنوان اقدام به کشت دوم ننمایند زیرا امکان تامین آب ازطرف شرکت آب منطقه ای وجود ندارد و این موضوع به سازمانهای جهادکشاورزی، فرمانداری ها و تشکلهای کشاورزی نیز  اعلام شده است. دومین موضوع توجه بسیار زیاد به صرفه جویی در مصرف آب کشاورزیست. کشاورزان این موضوع را در نظر داشته باشند که در واقع خود آنها صاحبان اصلی آب هستند و اگر ما بحث صرفه جویی درمصرف آب کشاورزی را مطرح میکنیم به این دلیل است که این منابع پایدار باشند و بتوانند سالیان سال از آنها استفاده نمایند. راهکارهایی مثل استفاده از سیستمهای نوین آبیاری و آبیاری تحت فشار و یا کشت گیاهان کم آب بر میتواند منجر به کاهش برداشت آب شود. نباید یک مسابقه برای برداشت آب بین کشاورزان باشد چون همه از این موضوع متضرر می شوند.

وی  صرفه جویی در مصارف شرب و بهداشت را دارای اهمیت فوق العاده ای دانست و گفت یکی از مهمترین و موثرترین راهکارها ایجاد سایه بان  و کلید های هوشمند برای کولرهای آبی وکندانسورکولرهای گازی برای صرفه جویی درمصرف انرژی، استفاده از سرشیرهای کاهنده مصرف آب (که به آنها پرلاتور یا درفشان هم گفته میشود) می باشد .  

مهندس رشیدی از ادارات و دانشگاهها نیز در خواست کرد که در این موضوع پیشقدم باشند و سعی کنند به عنوان الگو مصارف آب فضای سبز را مدیریت کنند.

مدیرعامل شرکت آب منطقه ای کرمان در ادامه افزود: بعضی از مردمبر این باورند که آینده ای نزدیک خشکسالی به پایان خواهد رسید و ما هم امیدواریم که این وضعیت بهبود یابد اما واقعیت این است که بر اساس شواهد و مستندات به دلیل پدیده تغییر اقلیم و گرمایش زمین میزان بارندگی میانگین در طول سال های اخیر کاهش یافته است و رژیم بارندگی ها نیز از بارندگی های ملایم و متعادل به بارندگی های سیل آسا در حال تغییر است. این موضوع بر اساس نظر کارشناسان به دلیل پدیده تغییر اقلیم است و با ملاحظه روند میانگین بارندگی در سال های اخیر را  می توان متوجه میشد که در کل  این روند رو به کاهش بوده و باید واقعیت تغییر اقلیم را بپذیریم و خودمان را با شرایط سازگار کنیم.

وی گفت همانگونه که عرض کردم بر اساس شواهد و آمار ما با تغییر اقلیم مواجه هستیم و این تغییر اقلیم موجب بارندگی های سیل آسا شده است که نمونه آن را در سال های اخیر در مناطق مختلفی از استان کرمان دیدیم. برای کاهش تبعات ناشی از سیل اولین نکته توجه به هشدارهای بارندگی است و مردم در زمان های هشدار سازمان هواشناسی از چرای دام و توقف و تردد در حاضیه رودخانه ها و مسیل ها خودداری و در بحث ترددهای جاده ای  نیز احتیاط نمایند و اگر برای فعالیت های کوهنوردی برنامه ریزی کرده اند حتما آن را به تعویق بیاندازند.

دومین بحث عدم تصرف حریم و بستر رودخانه ها و مسیل ها است. درحال حاضر در برخی مناطق در رودخانه ها با معضلاتی مثل تصرفات و احداث اعیانیهای غیرمجاز مواجه هستیم که این موضوع می تواند تبعات ناشی از سیل را افزایش دهد. مردم عزیز بایستی توجه داشته باشند که مالکیت خصوصی بستررودخانه ها توسط اشخاص مغایر قانون است و آنها نمیتوانند بستر رودخانه را به تملک خویش درآورند. هرگونه دخل و تصرف بدون اجازه وزارت نیرو در حریم و بستر رودخانه طبق قانون ممنوع است.

مهندس رشیدی پیرامون مبحث آب شرب عنوان داشت : آب شرب از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است و شهر کرمان از سال ها پیش با کمبود آب مواجه است که شرکت آب منطقه ای برای تامین آب شرب این شهر در در حال حاضر در کوتاه مدت طرح اضطراری انتقال آب به شهرهای کرمان و رفسنجان از خط خلیج فارس را در دست اقدام دارد که این خط با ظرفیت 1000 لیتر بر ثانیه در حال اجرا است. 2 ایستگاه پمپاژ در این خط درنظرگرفته شده است و  145 کیلومتر لوله گذاری دارد. هم اکنون این طرح 44.95 درصد پیشرفت فیزیکی دارد و لوله گذاری این طرح در حال انجام است. همچنین در میان مدت پروژه انتقال آب به شهر کرمان از سد صفا رود را داریم که در این طرح تصفیه خانه بزرگ شهر کرمان با ظرفیت 3 هزار لیتر بر ثانیه در نظر گرفته شده است که این طرح حدود 91 درصد است.

وی در خصوص دلایل توجیهی برای استفاده از آب دریا عنوان داشت :

در نظر داشته باشید که آب دریا یک آب بسیار گران است و نیازمند زیرساخت های فراوان شیرین سازی آب دریا، ایستگاه های پمپاژ متعدد و خطوط لوله طولانی است. ولی در شرایط فعلی برای رفع نیاز آب شرب شهر کرمان راه پایدار دیگری وجود ندارد. ضمنا نکته مهم دیگری که باید به آن توجه داشت این است که آب دریا، متاثر از خشکسالی نمی شود و میزان آن در سال های مختلف کم و زیاد نمی شود. لذا می تواند یک منبع پایدار و بدون تنش های اجتماعی برای تامین آب شرب باشد، اگر چه این آب بسیار گران است، ولی در حال حاضر بهترین و مطمئن ترین راهکار برای تامین آب شهر کرمان است.

ایشان در مورد چالش های بوجود آمده در اجرای این پروژه (یعنی طرح انتقال آب خلیج فارس به شهر کرمان) و پیش بینی زمان پایان این پروژه گفت :

مهمترین چالش تامین مالی این پروژه است. مصوب شده است که صنایع قسمتی از تامین مالی این پروژه را انجام دهند و شرکت آب منطقه ای کرمان خواستار آن است  که به تعهدات خودشان به منظور تسریع در اجرای این پروژه پایبند باشند.  وی ابراز امیدواری کرد : در صورت تامین مالی مناسب پروژه انشاالله قبل از تابستان آینده این پروژه به بهره برداری خواهد رسید.

مدیر عامل آب منطقه ای در مورد بهره برداری از  فاز اضطراری طرح آبرسانی به شهرهای بم و بروات از سد نسا  گفت این طرح آماده بهره برداری شده است، وی همچنین در خصوص اهمیت این پروژه و اقداماتی که انجام شده است عنوان داشت:

برای این طرح که از بیش از 10 سال پیش آغاز شده است، تا کنون 9520 ملیارد ریال هزینه شده است. با توجه به وضعیت کمی و کیفی آب شهرهای بم و بروات اجرای این پروژه ضرورتی اجتناب ناپذیر و بسیار با اهمیت است که با تلاش های دولت سیزدهم در تامین اعتبار این پروژه فاز اضطراری آن وارد مدار خواهد شد. در این طرح 56 کیلومتر لوله گذاری انجام شده است، یک مخزن ذخیره آب به حجم 5000 مترمکعب و ایستگاه پمپاژ با دبی حدود 1000 لیتر بر ثانیه و تصفیه خانه آب شرب با ظرفیت 1500 لیتر بر ثانیه در نظر گرفته شده است.

علی رشیدی یکی از مخاطراتی که برای برداشت بی رویه از منابع آب مطرح می شود را بحث فرونشست دانست و گفت:

وقتی برداشت بی رویه از منابع آب زیرزمینی را داشته باشیم سفره های آبی که طی چندین هزار سال تشکیل شده اند خالی می شوند و در صورت عدم احیا سفره بعد از مدتی زمین نشست می کند و این موضوع هم باعث از بین رفتن آبخوان می شود  و هم ممکن است باعث رساندن خسارت به تاسیساتی مثل راه آهن، خطوط انتقال برق و جاده ها شود. اگر این موضوع در مناطق مسکونی اتفاق بیافتد نیز باعث خطرات فراوان برای ساختمان های مسکونی خواهد شد.

وی  مهمترین راهکار جلوگیری ازبرداشت بی رویه از منابع آب  و خطرات آن را اجرای برنامه سازگاری با کم آبی با کمک تمام ذی نفعان در استان کرمان دانست و افزود  برای کاهش برداشت آب از منابع زیرزمینی تمام دستگاه ها باید با کمک شرکت آب منطقه ای به بحث مدیریت برداشت آب از منابع زیرزمینی کمک نموده  و این موضوع به تنهایی از عهده شرکت آب منطقه ای کرمان ساخته نیست و نیازمند کمک تمام دستگاه ها و خود مردم است.

ایشان یکی از مهمترین راهکارهای نظارت بر برداشت منابع آب را استفاده از کنتور هوشمند دانست  و گفت : ما حدود 24 هزار چاه در استان کرمان داریم که از این تعداد حدود 6200 چاه (حدود 26 درصد) به کنتور مجهز شده اند. با توجه به الزام وزارت نیرو به تجهیز تمام چاه ها به کنتور امکان ارائه خدمات به چاه های فاقد کنتور وجود ندارد و بایستی در آینده نزدیک انشاالله تمام چاه ها (با اولویت چاه های متعلق به نهادهای دولتی، نظامی، قضایی و انقلابی) به کنتور مجهز شوند.